Qəbirstanlıqların idarə olunması haqqında metodik vəsaitdə göstərilən müddəaların kənd bələdiyyələri tərəfindən yerinə yetirilməsi mümkünsüzdür

Qəbirstanlıqların bələdiyyə mülkiyyətinə verilməsi bələdiyyələrin yerli səviyyədə səlahiyyət dairəsinin genişləndirilməsinin əyani şəkildə sübutudur.

Lakin bu səlahiyyət eyni zamanda əlavə məsuliyyətlə yanaşı bir sıra problemləri də özü ilə bərabər gətirir. Belə ki bugünkü reallıqla əsasən bələdiyyələrin əmlak və torpaq vergilərindən başqa nəzərəçarpacaq gəliri yoxdur.

Əksər hallarda isə fərdi yaşayış sahələri və digər bina və qurğuların mülkiyyət sənədi olmadığından bələdiyyələrin elə də böyük maliyyə vəsaitləri yoxdur. Bu və ya digər obyektiv və subyektiv səbəblərdən isə bələdiyyələrin mərkəzi büdcə vəsaitlərinə çıxışı bütün mümkün vasitələrə məhdudlaşdırılıb.

Belə bir vəziyyətdə bələdiyyələr zəruri inzibati idarəetmə xərclərini və bizə 44 gün ərzində qələbə sevincini bəxş edən şəhid ailələri, qazilər və müharibə veteranlarına mənəvi borcumuz olan sosial və məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması  xərclərini güclə ödəyir.

Məlumat üçün bildirirəm ki, Tüləkəran bələdiyyəsi ərazisində mövcud olan 12 qəbiristanlığın ümümu sahəsi 50 hektardan yuxarıdır. Bu qəbirstanlanlıqlara xidmət göstərilməsi yalnız əhalinin ümumi iməclikləri vasitə ilə mümkün olur. Belə ki, bu sahələrin yalnız hasarlanmasına lazım olan vəsait bələdiyyənin ümumi büdcəsindən 10 dəfələrlə çoxdur.

Bələdiyyənin mülkiyyət hüququnu təsdiq edən sənədlərin verilməməsi bir yana, ən azından qəbiristanlıqların müvafiq sənədlərinin bələdiyyələrə verilməsi bələdiyyələrin bu sahədə fəaliyyətin yaxşılaşdırılmasına böyük köməklik göstərərdi. Əlavə olaraq da bələdiyyələrin vəfat etmiş şəxslərə dair məlumatların əldə olunması məqsədi ilə müvafiq sistemlərə giriş səlahiyyətlərinin olmaması dəfn olunan şəxslərin reyestrinin yaradılmasına böyük maneə yaradır.

Qəbirstanlıqların idarə olunması haqqında metodik vəsaitdə göstərilən müddəaların kənd bələdiyyələri tərəfindən yerinə yetirilməsi mümkünsüzdür. Belə ki, kənd sakinlərinin spesifik xüsusiyyətləri müəyyən problemlər yaradır. Hər bir vəfat edən vətəndaşa dəfn pulu verilməli və həmin vəsait  birbaşa olaraq bələdiyyələrin  bu sahədəki xidmət müəssisələrinə köçürülməlidir ki bələdiyyə həm qəbirstanlıqları saxlaya bilsin, həm də qəbirstanlıqlarda pərakəndəlik aradan qaldırılmaqla qəbir daşları da eyni formada olsun.

Bələdiyyənin statusu və maliyyə əsasları haqqında qanunlarda qeyd olunmuşdur ki, müvafiq təşkillatın funksiyası bələdiyyəyə verilirsə həmin təşkilatın həmin funksiyanı yerinə yetirməyə sərf etdiyi vəsait də bələdiyyəyə köçürülməlidir. Lakin bu müddəanın yerinə yetirilməsi də təmin olunmamışdır.

Rauf Hüseynov

Quba rayonu Tüləkəran bələdiyyəsinin sədri